W Natibaby mamy zamiłowanie do wzorów folkowych. Wzory ludowe są piękne, zdobne i radosne, nadają się idealnie na chusty i nosidełka dla dzieci. Wiele wzorów z motywem folkowym projektowaliśmy wraz z grupami zainteresowanych mam, które chciały pokazać swoją przynależność regionalną i promować w ten sposób swoje okolice i niepowtarzalną kulturę. Rezultaty prezentujemy w niniejszym poście.
Rozpoczniemy więc wędrówkę po mapie Polski śladem naszych ulubionych wzorów od północy – witamy na Kaszubach. Nasz wzór Kaszuby i Kaszuby Night powstał na podstawie motywów z haftu kaszubskiego. Historia haftu jest ściśle powiązana z zakonami znajdującymi się na terenie Kaszub. W dawnych czasach zakonnice uczyły panny z zamożnych rodzin w przyklasztornych szkołach świeckich między innymi szycia i ozdabiania strojów haftem. Uczennice miały czerpać ze wzornictwa innych regionów, w których znajdowały się zakony norbertanek i benedyktynek, ale miały też swobodę twórczą, dzięki której powstały hafty kaszubskie. Ich charakterystyczną cechą jest użycie kilku podstawowych kolorów: czarnego, czerwonego, zielonego, żółtego i niebieskiego w trzech odcieniach. Najczęstsze są motywy kwiatowe zaczerpnięte z okolicznego krajobrazu – koniczyny, lilie, niezapominajki, róże, bratki, chabry, goździki oraz motywy obce, narzucone w klasztorach – tulipany, akanty, palmety, kwiaty granatu.
Wędrując palcem po mapie w dół zatrzymujemy się na środku Polski i odwiedzamy region łowicki. Pierwszy wzór chusty Natibaby inspirowany Polską sztuką ludową powstał już w 2013 r. W przeciągu kilku lat powstało prawie 20 kolorystycznych wersji! Ogromną popularnością cieszyły się połączenia szarego tła z kolorowym wzorem.
Popularne folkowe wzory postawały pierwotnie na produktach codziennego użytku i strojach na specjalne okazje. Ozdabiane takimi wzorami były wyroby garncarskie, ceramiczne, kaletnicze, odlewnicze, kowalskie i tekstylne. Wzory były tkane, haftowane, powstawały przepiękne, delikatne koronki.
Wzory łowickie stały się bardzo popularne dzięki swojej wyjątkowej kompozycji i powtarzającym się motywami kwiatowymi jak też charakterystycznymi przedstawieniami kogutów, które oryginalnie oszałamiają bogactwem kolorów. Nasze wersje skupiają się na kilku kolorystycznych połączeniach, które odpowiednio dobrane do koloru tła, uwypuklają kompozycję i wyjątkowy rysunek.
Skręcając na zachód, docieramy do powiatu opolskiego. Ten region może się pochwalić wyjątkową techniką tworzenia wielkanocnych pisanek. Kroszonka to sposób zdobienia jaj (wydmuszek) na Wielkanoc, polegający na „wydrapywaniu” wzorów na pofarbowanej skorupce jajka. Powstają w ten sposób ryciny o motywach roślinnych: kwiaty, palmy, liście itp. Tradycyjne kroszonki były jednokolorowe, dzięki temu kompozycja wybijała się na pierwszy plan. A jest niesamowita, wyrazista i bogata, bardzo drobne elementy tworzą skomplikowane zestawienia. Drapanki tworzą iluzję trójwymiarowości, można z łatwością wyróżnić poszczególne plany. Stworzenie kompozycji symetrycznej i tak czytelnej wymaga mistrzowskiej precyzji, a efekt jest powalający. Kroszonki stały się tak popularne, że zaczęto szukać dla tych ornamentów nowego towaru eksportowego. Stała się nim porcelana, która była malowana w drobne kwiatowe wzory inspirowane kroszonką, jednak w porównaniu z kroszonkami, wzory były wielokolorowe.
Fot. Gracja Krawczyk
Członkinie stowarzyszenia „Zamotani - Blisko Serca” z Opola nagrały wspólny taniec mam w chustach i nosidełkach Natibaby w przepiękny wzór Kroszonka, na konkurs Tesco. Dziewczyny prezentowały się wspaniale. Ten konkurs był kolejną okazją by spotkać się, potańczyć i spędzić aktywnie czas ze swoimi dziećmi. Zaprezentowały również taniec na pikniku, który odbył się latem w Opolu.
Docieramy na południe Polski, a dokładniej na tereny podbeskidzkie. Stroje ludowe tego regionu były bardzo pięknie zdobione motywami roślinnymi. Kompozycja nie jest przeładowana, zdecydowanie odczuwa się przestrzeń, wzory nie przytłaczają. Łodygi kwiatów wiją się zgrabnie tworząc harmonijną całość. Koronki, z których czerpaliśmy inspiracje są delikatne, kwiaty drobne i lekkie, czasem ledwo zauważalne, minimalizm w takim wydaniu to kwintesencja elegancji.
Fot Karolina Chrapkiewicz
Witają nas góry, a wraz z nimi zmienna i nieprzewidywalna pogoda. Na taką pogodę rodowite góralki zawsze były przygotowane i dlatego nosiły chusty. Barankula, inaczej zwana Baraniato, była to droga, ozdobna chusta z frędzlami, zwykle czarna i przeznaczona do noszenia w zimie. Inspiracją do stworzenia tego wzoru były właśnie chusty góralskie, ale zagłębiliśmy się w temat dalej i nazwy poszczególnych wersji kolorystycznych zaczerpnęliśmy z gwary góralskiej. Wzory miały nazwy Corny (Czarny), Pikno (piękny), Hruby (gruby, bogaty), Biola (biały). W kompozycji przeważają motywy kwiatowe, nawet w ludowych strojach dla panów.
Jak widać, gdziekolwiek się wybierzemy, cała Polska jest pełna inspiracji. Nie trzeba wcale daleko szukać. Polska ma bardzo bogatą kulturę i długą historię, nie dziwi więc fakt, że poszczególne regiony mogą się pochwalić własnymi wzorami i motywami, które miały odróżnić mieszkańców konkretnego obszaru od pozostałych. Do historii wzornictwa przeszło wiele takich wzorów, a kilka z nich stało się dla nas inspiracją do stworzenia tkanin na chusty, nosidełka dla dzieci i akcesoria. Czerpiąc co najlepsze z naszej kultury, sprawiamy, że żyje i nie będzie zapomniana przez nasze dzieci. Będziemy nadal chętnie współtworzyć wzory na chusty i nosidełka dla dzieci inspirowane polskim wzornictwem tak, jak to robiliśmy do tej pory z nadzieją, że zauroczą cały świat.